Η εμποροπανήγυρη στη Χαλκίδα καθιερώθηκε με Βασιλικό Διάταγμα της 9ης Ιανουαρίου 1864.
Έχει την υπογραφή του Γεωργίου Α’ (ο οποίος λίγου ς μήνες πριν είχε εγκατασταθεί στην Ελλάδα).
Η διάρκεια της ήταν έξι (6) ημερών, δηλαδή από 26 Ιουλίου έως και 31 Ιουλίου.
Να σημειωθεί εδώ ότι η 26η Ιουλίου καθιερώθηκε σαν …… επίσημη θρησκευτική γιορτή για την Χαλκίδα με την υπ’ αριθμ. 75454/1 Αυγούστου 1939 απόφαση του τότε Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Είχε προηγηθεί (Το 1938) “ευχή και παράκλησις του Δημοτικού Συμβουλίου Χαλκιδέων προς την κυβέρνηση, αφού είχε ήδη γίνει σχετική συμφωνία με τον Μητροπολίτη Γρηγόριο Πλειαθό.
Η δημοτική απόφαση έδινε επισημότητα στη γιορτή, η οποία είχε καθιερωθεί ήδη από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας (Το πρακτικό του Δημοτ. Συμβουλίου της 10 Μαϊου 1938 δημοσιεύθηκε απ’ το Δημ. Δεμερτζή, Η θρησκευτική γιορτή της Αγίας Παρασκευής (και μια πρόταση του Δήμου 1938), (εφημ. “Προοδευτική Εύβοια”, αρ. φυλ. 134/18 Ιουλίου 1977, 2).
Στη μεγάλη ιστορία της, η εμπορική πανήγυρη της Χαλκίδας, έζησε τις περιπέτειες του Ελληνισμού.
Σημειώνουμε συγκεκριμένα ότι δεν πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της Γερμανοϊταλικής Κατοχής (1941-1944).
Τα τρία πρώτα χρόνια, μάλιστα, οι Ιταλοί δεν επέτρεψαν ούτε την λιτάνευση της εικόνας της Αγ. Παρασκευής.
Στα 1944 οι Γερμανοί έδωσαν τη σχετική άδεια αλλά πλαισίωσαν την πομπή με ισχυρές δυνάμεις του στρατούκαι των S.S.
Είκοσι εννέα χρόνια νωρίτερα (1915), σύμφωνα με δημοσιεύμα της εφημερίδας Εύριπος” (φυλ. της 15 Μαϊου), η εικόνα της Αγ. Παρασκευής “μετεφέρθη εις τα Ανάκτορα, υπέρ την κλίνην του Σεπτού Ασθενούς (...).
Εις στιγμάς που την ζωήν του Βασιλέως έχομεν εμπιστευθεί εις την Θεία Πρόνοια, η Αγία Εικόνα, εξήχθη εκ της Εκκλησίας λιτανεύοντος πλήθος κόσμου μέχρι Σιδηροδρομικού Σταθμού. Συνοδεύουσι την Εικόνα δύο ιερείς, επίτροποι και ευλαβείς πολίται”.
Η εικόνα επεστράφηκε στις αρχές του Ιουλίου (εφημ. “Εύριπος”, φυλ. της Ι3ης Ιουλίου 1915).
Κατά τη διάρκειά της στα 1973, της 29η Ιουλίου συγκεκριμένα, έγινε το “δημοψήφισμα” για την “δημοκρατία” του Γ. Παπαδόπουλου.
Σταμάτησε τη λειτουργία της για μια μέρα (βλέπε “Προοδευτική Εύβοια”, αρ. φυλ. 33/18 Ιουλίου 1975, 2).
Το 1974 συνέπεσε με τα δραματικά γεγονότα της Κύπρου αλλά και την πτώση της δικτατορίας στη χώρα.
Με Προεδρικό Διάταγμα δόθηκε η άδεια λειτουργίας της κατά το χρονικό διάστημα 20-25 Αυγούστου (Τα τελευταία χρόνια, η εμπορική πανήγυρη διαρκεί οκτώ (8) ημέρες).
Στην Αγ. Παρασκευή της Χαλκίδας είχε δοθεί η προσωνυμία “Βλάχα” η οποία δεν αποτελεί μειωτικό στοιχείο, αφού οι παλιοί Χαλκιδέοι την χρησιμοποιούσαν με καμάρι.
Από που προέρχεται η προσωνυμία δεν είναι σίγουρο.
Ο Άγγελος Μαντάς (Κ.Χ. Μώρος. Ο σατιρικός καθρέφτης της προ- πολεμικής Χαλκίδας, Χαλκίδα (έκδοση Δημόσ. Κεντρικής Βιβλιοθήκης Χαλκίδας) 1991, 53) υποθέτει “πως ονομάστηκε έτσι γιατί στην πανήγυρή της συνέρρεε όλη η ύπαιθρος της Εύβοιας”.
Μάλιστα, ο Κώστας Χ. Μώρος, ο γνωστός σατιρικός δημοσιογράφος και εκδότης του ‘Εωσφόρου” και της “Πιπεριάς”, μοναδικών εντύπων ευβοικών του μεσοπολέμου, συνήθιζε, στις μέρες της πανήγυρης της Πολιούχου Αγ. Παρασκευής, να απευθύνεται έμμετρα στην Αγία, με ποικίλα παράπονα και αιτήματα σαν και εκείνο τον Ιούλιο 1931:
“Αγία μου Παρασκευή / δόσε, χωρίς χρονοτριβή / δουλειές εις τον κοσμάκη / γιατί του χρόνου θα τους δης / στη χάρι Σου τους Χαλκιδείς / νάρθουν χωρίς σακκάκι “.
ΠΗΓΗ = Ευβοικός πολιτισμός ( eviac.gr )
